Online zorg staat in de verstandelijk gehandicaptensector nog in de kinderschoenen. Trajectum en Transfore ontwikkelen momenteel samen met Minddistrict de online module 'Weet wat je kan' voor mensen met een Lichte Verstandelijke Beperking (LVB). Marsja Mulder, programmaleider bij Trajectum, denkt dat digitale zorg voor cliënten ook in deze sector de toekomst heeft. ‘Veel van deze mensen lezen niet maar zitten wel achter de computer.’
Grensoverschrijdend gedrag en LVB
Bij Transfore worden mensen met grensoverschrijdend gedrag behandeld. Medewerkers van Trajectum bieden zorg aan mensen met een lichte verstandelijke beperking en ernstig probleemgedrag. Mensen met LVB komen meer dan gemiddeld in aanraking met justitie. Een beperking lijkt een risicofactor te zijn voor het nemen van onverstandige beslissingen.
'Weet wat je kan' is een module gericht op psycho-educatie over LVB. Je meer bewust worden van je beperking en jezelf beter leren kennen kan de kans op herhaling helpen verminderen. ‘Het project richt zich op de overlap tussen beide organisaties,’ licht Marsja toe. ‘Een groot deel van de populatie van Transfore heeft ook een lichte verstandelijke beperking.’
Vertaling van werkboek<
Trajectum kreeg in 2014 financiële en projectondersteuning van het Programma Kwaliteit Forensische Zorg (KFZ) voor de ontwikkeling van de module. In samenwerking met Transfore is toen de ‘papieren’ module ontwikkeld. KFZ bewaakte de voortgang en kwaliteit. Nu wordt deze module, ook weer met ondersteuning van het KFZ, omgevormd naar een online module.
Marsja benadrukt dat de online module voor cliënten ingezet moet worden in combinatie met gesprekken met de behandelaar. ‘De module is een vertaling van het werkboek dat nu naast de behandeling wordt gebruikt. Het is de bedoeling dat de jongeren er thuis mee verder kunnen gaan.’
Veel LVB-jongeren lezen niet graag een papieren boek. Maar ze zijn wel vaak handig met de mobiele telefoon en de computer. De verwachting is dat ze eerder via een module op de computer aan de slag zullen gaan, dan via een (papieren) werkboek. Marsja: ‘Straks moeten we goed bekijken wat de effecten daadwerkelijk zijn. Wat kunnen de cliënten ermee? We moeten dat goed volgen.’
Hoe ziet de module 'Weet wat je kan' eruit?
Tekeningen, filmpjes en illustraties: de module bevat veel meer beeldmateriaal dan gebruikelijk. Maar een beperking kun je niet tekenen. Daarom is, in samenspraak met cliënten, gekozen voor de vergelijking van LVB met een groene rugzak. ‘Sommige cliënten begrijpen de betekenis van de metafoor. Voor anderen is het gewoon een leuk plaatje’ verklaart Marsja. ‘Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor uitdrukkingen als ‘de lat te hoog leggen’. Daar staat een leuk plaatje bij van iemand die voor een hoogspringlat staat’
Ook bevat de module veel vragenlijsten en opdrachten. Het doel daarvan is om de cliënten na te laten denken over zichzelf op een niet al te zware manier. Vragen zijn onder meer: wat vind je nu van je leven? En waar wil je naar toe werken? Cliënten kunnen antwoord geven door bijvoorbeeld met een schuif te kiezen uit een reeks smileys. Mensen met een LVB hebben immers vaak ook moeite met schrijven en op deze manier hoeven ze dat niet te doen.
Het plan is om de tekst ook in te spreken, zodat de cliënten de mogelijkheid hebben om te luisteren. Dat past veel beter bij de doelgroep dan lezen.
'Weet wat je kan' bestaat uit negen sessies. De eerste sessie bestaat uit een welkom en een uitleg over een online module. De laatste sessie geeft een samenvatting van de behandelde stof. Behandelaren kunnen meekijken met hun cliënten en zien of en hoe ze de sessies daadwerkelijk doorlopen hebben.
Ook sessies voor naasten
Naast de module 'Weet wat je kan' voor cliënten wordt er een module voor naasten van de cliënt ontwikkeld. Die bestaat uit drie sessies. ‘Het is heel belangrijk dat de mensen om iemand heen ook worden bereikt’ meent Marsja. ‘Dat zijn de mensen die hulp geven. En ze overschatten de cliënt toch nog vaak.’ Ook de naasten krijgen informatie over de beperkingen van de cliënt. En tips en advies over hoe daarmee om te gaan. Voorbeelden zijn: geef één opdracht tegelijk, leg afspraken vast en pas verwachtingen aan. Verwacht bijvoorbeeld niet dat de cliënt spontaan van alles onderneemt of aan dingen denkt die voor jou belangrijk zijn, zoals je verjaardag.
Marsja verwacht dat de module eind augustus echt klaar is: de programmacommissie van KFZ beoordeelt 'm op 30 augustus. Daarna wordt er proefgedraaid: verschillende cliënten gaan de module testen. Voor behandelaren bestaat er al een workshop 'Weet wat je kan', waarin uitgelegd wordt hoe de module ingezet kan worden. Marsja: ‘We bevelen de workshop aan, maar hij is niet verplicht. We zijn ook bezig met het maken van een instructiefilm.’
.jpg "Emotiedagboek")
Meer weten?
Meer weten over de module 'Weet wat je kan' en of de mogelijkheden van ehealth voor mensen met een lichte verstandelijke beperking? Neem contact met ons op.