Blue Monday; het zou de meest deprimerende dag van het jaar zijn. Dit jaar is dat maandag 20 januari, en #bluemonday zal waarschijnlijk trending zijn op Twitter. Jup, die blauwe maandag is een hype. Maar dat veel mensen zich halverwege januari een beetje somber voelen is niet zo gek.
De gezelligheid van de feestdagen is dan immers voorbij en wat rest is een lange grijze druilerige winter. Bovendien lijken alle goede voornemens die je voor het nieuwe jaar had nu al te mislukken. En na de dure decembermaand is de staat van je financiën ook niet vrolijkmakend. Maar wat is Blue Monday dan? En waarom besteden we er eigenlijk aandacht aan?
Cliff Arnall: de ‘vader’ van Blue Monday
Volgens de Britse Psycholoog Cliff Arnall is de maandag van de laatste volle week van januari de dag waarop de meeste mensen zich treurig en neerslachtig voelen. In 2005 bedacht hij een formule waarmee hij zegt dit te kunnen bewijzen. De formule bevat verschillende variabelen zoals het weer, iemands salaris, de tijd die verstreken is sinds kerst, het aantal dagen dat iemand zijn goede voornemens volhoudt etc.
Arnall kreeg veel kritiek op zijn formule, maar veel media en organisaties besteden meer dan 10 jaar later nog steeds veel aandacht aan Blue Monday. Veel radiostations draaien 'muzikale oppeppers'. En vele websites geven je tips om van je sombere bui af te komen (waaronder, hoe toevallig, veel reisorganisaties, die je motiveren een vakantie te boeken naar zonnige bestemmingen met hagelwitte stranden).
Sombere bui? Of toch meer?
Iedereen heeft weleens last van een dipje, maar als die sombere gevoelens langer dan twee weken aanhouden, is er wellicht meer aan de hand. Sommige mensen hebben niet zomaar een winterdipje, maar een 'seizoensgebonden depressie': een langdurige periode waarin ze zich bijzonder neerslachtig voelen. Daarnaast kan het natuurlijk ook zo zijn dat er bij langdurige sombere gevoelens sprake is van een depressie. Depressie uit zich vaak op verschillende manier en de symptomen kunnen verschillen van persoon tot persoon.
Blue Monday is, behalve een goede gelegenheid om naar de zomer te verlangen, daarom ook vooral een dag om aandacht te vragen voor somberheid en depressie. Want openheid over depressie is niet vanzelfsprekend.
Beeld uit de VWS-campagne 'omgaan met depressie'
Depressie nog steeds een taboe
In Nederland ligt er helaas nog te veel een taboe op depressie. Vaak weet de omgeving niet hoe ze iemand met een depressie kunnen helpen. En dat terwijl maar liefst 1 op de 5 Nederlanders in zijn of haar leven te maken krijgt met een depressie.
De Minister van Volksgezondheid startte vorig jaar een landelijke publiekscampagne om depressie bespreekbaar te maken. Om aandacht voor de volksziekte te vragen organiseerde de KRO-NCRV op Blue Monday het Landelijke Depressiegala. Hiermee hoopt de omroep mensen te stimuleren om over emoties als verdriet, angst en eenzaamheid te praten.
Wat kun je zelf doen?
Allereerst: praat erover! De weken rondom 'Blue Monday' heb je een goede en laagdrempelige reden om over somberheid te praten. Hoe je dat doet? Nou, door te vragen 'hoe gaat het met je?'. Natuurlijk is de eerste reactie van veel mensen om iets te zeggen als 'goed hoor'. Daarom wordt vaak de suggestie gegeven om de vraag 2x te stellen. Dat kan nu makkelijk door bijvoorbeeld toe te voegen, 'Nog last gehad van Blue Monday?' of 'Ze zeggen dat veel mensen somber zijn rondom blue monday, hoe is bij jou?'. Of anders kan een 'gaat het echt goed met je?' ook z'n werk doen. Weet je niet zo goed wat je moet doen als iemand op je vraag antwoordt dat het eigenlijk niet zo goed gaat? De website van de campagne Hey het is oké geeft hier tips voor. Lees ze maar na
Vergeet jezelf niet
En vergeet jezelf niet. Vraag je je af of jij gewoon somber bent, of dat er misschien meer aan de hand is? Doe dan de 'depressie zelftest'. Hoe eerder je de signalen van depressie herkent, hoe eerder er iets aan te doen is. Wil je zelf met je somberheid aan de slag, dan zijn er ook online zelfhulpcursussen die je daarbij kunnen helpen.
Of Blue Monday nu wel bestaat of niet, depressie en somberheid bestaan in ieder geval echt. Maar er kan ook echt iets aan gedaan worden, dus praat erover met elkaar. En ach ja, zeur over het weer, het verkeer en je schoonfamilie. Het is Blue Monday, vandaag mag het.