Door Meike Bergwerff - Op Valentijnsdag draait alles rond de persoon waar je van houdt. Maar om dat te kunnen doen, moet je ook van jezelf houden, benadrukken experts keer op keer. Waarom speelt dat zo’n grote rol?
De Amerikaanse hoogleraar psychologie Barbara Fredrickson is één van die experts die benadrukt dat je eerst van jezelf moet houden om van een ander te kunnen houden. Volgens haar sta je jezelf in de weg bij het vinden van liefde als je niet van jezelf houdt. “Mensen die zichzelf kleineren vinden dat ze geen liefde of acceptatie verdienen”, schrijft ze in haar boek ‘Liefde 2.0: de kracht van positieve verbondenheid’, uit 2013.
Deze mensen doen hun goede eigenschappen af als onbelangrijk en staren zich blind op hun tekortkomingen. Die ‘gaten’ in het karakter moeten eerst worden gevuld voordat je van jezelf kunt houden en je jezelf volledig accepteert, schrijft ze. “Je laat liefde pas toe als je aan deze onuitgesproken voorwaarden voldoet. Maar je kunt op die manier wachten en blijven wachten, de zelfliefde zal nooit stromen.”
'Sommige mensen staren zich blind op hun tekortkomingen.'
Bevestiging en zelfwaardering
Ook hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk beaamt dat een lage zelfwaardering niet bevorderlijk is voor een goede relatie. Onzekere mensen hebben veel bevestiging nodig, schrijft ze in een blog over eigenwaarde. Toch zegt een hoge zelfwaardering niets over de duur van een relatie en de mogelijk positieve effecten ervan. “Mensen met een lage zelfwaardering hebben het gevoel dat ze weinig alternatieven hebben en zullen dus bij hun partner blijven, ook als het wellicht beter zou zijn op eigen benen te gaan staan”, schrijft ze. Aan de andere kant is het ook niet zo dat mensen met een hoge zelfwaardering beter in staat zijn tot ‘echte liefde’ en een gezonde relatie, benadrukt Vonk. En niet alle soorten van zelfwaardering zijn gezond, denk aan narcisme.
Zelfvertrouwen is nog geen houden van jezelf
De Amerikaanse hoogleraar en therapeut Susan Pasco benadrukt dat van jezelf houden niet automatisch betekent dat je veel zelfvertrouwen hebt. Het zijn twee verschillende dingen, aldus Pasco op webblog The Mighty. “Zelfvertrouwen hangt samen met hoe we naar onszelf kijken in relatie tot anderen, terwijl van jezelf houden draait om het zoeken naar acceptatie en respect voor jezelf in elk moment, goed en slecht. De twee kunnen wel invloed hebben op elkaar.” Daarnaast is het ook mogelijk om voor jezelf te zorgen zonder van jezelf te houden, namelijk door wel aan je fysieke gezondheid te werken, maar niet aan de emotionele kant of andersom.
Mensen hebben fundamenteel een even groot vermogen om te denken, te voelen en naar liefde te verlangen, schrijft Fredrickson. “Alle mensen verdienen in gelijke mate acceptatie, respect en liefde, ondanks al hun tekortkomingen. En jij bent geen uitzondering.”
Positieve gevoelens trainen
Fredrickson heeft wat oefeningen in haar boek meegenomen om de positieve gevoelens wat meer ruimte te geven. Zo kan je oefenen met het ervaren van positieve gevoelens voor iemand door een voor jou belangrijk persoon in gedachten te nemen en aan diens goede eigenschappen te denken. Benoem wat je waardeert aan die persoon. De volgende oefening is om dit nu op jezelf toe te passen. Benoem eigenschappen die je positief vindt, dingen die je aan jezelf waardeert. Op die manier ‘train’ je jezelf om beter overweg te kunnen met positieve gevoelens voor jezelf, aldus Fredrickson.
Ook The Mighty biedt enkele oefeningen om zelfliefde te bevorderen. Zo is het belangrijk om negatieve gedachten over jezelf op te merken en ze terug te brengen naar een neutraal gevoel. Zoek op een afgesproken tijd je ‘happy place’ en doe iets wat je leuk vindt zonder aan andere dingen te denken. Stop met jezelf te vergelijken met anderen. Ook kan het helpen om een ritueel te bedenken dat je kan uitvoeren op het moment dat je je minder goed voelt. Iets wat je ontspanning en afleiding geeft en waar je op terug kunt vallen.
Oefen met het ervaren van positieve gevoelens; eerst voor iemand anders, dan voor jezelf.
Volgens Vonk hangt een gezonde en positieve zelfwaardering in een relatie samen met gepassioneerde liefde én met een constructieve opstelling als er een conflict is. “Wanneer de partner een probleem aansnijdt, zien ze dit als een uitdaging om het samen op te lossen en de relatie verder te ontwikkelen.” Je moet dus inderdaad van jezelf houden om van een ander te houden, aldus Vonk. “En vooral ook om samen verder te groeien.”
Zelfbeeld
Een laag zelfbeeld kan onder meer aangepakt worden met hulp van een online module. Minddistrict heeft een aantal online modules speciaal voor mensen met een laag zelfbeeld in de catalogus, zoals de zelfhulptraining Zelfbeeld. Wil je daar gebruik van maken? Vraag toegang aan je hulpverlener, of informeer bij de contactpersoon ehealth in je organisatie.