Monitoring speelt een belangrijke rol in de geestelijke gezondheidszorg. Het meet de voortgang in een zorgtraject en levert inzichten op. Alleen kennen de huidige meetmethoden nog veel beperkingen. Met wearables zou je die kunnen overwinnen, denken Suzanne van Hees, initiatiefnemer van de Fit op weg poli, en Nick Bosscher van WeFitter.
Monitoring met hulp van vragenlijsten en dagboeken vragen veel van zowel cliënten als hulpverleners. Mede daardoor ligt de frequentie van meten betrekkelijk laag. Eigenlijk te laag, ziet ook Suzanne van Hees in de praktijk bij GGZ Delfland: "we kijken nu eens in de week, of eens in de 2 weken naar momentopnames." Ze zou liever meerdere momenten op de dag inzicht krijgen in gevoelens en gedachten, en die koppelen aan fysiologische data. Daarnaast is ze kritisch over de mate van objectiviteit in de ggz: “de klinische blik is de meest onbetrouwbare diagnostische vorm die er is.”
Dit is een bewerkte versie van een artikel dat eerder verscheen in ICT&Health. Klik hier om het origineel te lezen
Kansen voor de wearable
Wearables lijken monitoring naar een hoger niveau te kunnen tillen. De gebruiker hoeft namelijk weinig te doen terwijl de frequentie van dataverzameling flink omhoogschiet. Dat ziet ook Nick Bosscher, business owner van WeFitter, een product van Thunderbyte.AI.
"Er komt betrouwbaardere data uit wearables en ze worden door de consumentenmarkt steeds meer opgepakt. Het gaat dan om bewegingsdata, maar er komt ook steeds meer data beschikbaar rondom bijvoorbeeld hartslagfuncties en slaap," vertelt hij. WeFitter richt zich op het “aggregeren van wearables en fitness apps. We maken eigenlijk een stekkerdoos waar al heel veel koppelingen inzitten. We maken ze toegankelijk met een API: 1 uitgaande stekker.”
'Wij maken de data toegankelijk met een API: 1 uitgaande stekker'
In de zorg wordt WeFitter veel ingezet bij telemonitoring: "Je hebt de klinisch gerelateerde wearables, zoals bloeddrukmonitoren en saturatiemeters, en devices die zie meer op fitness richten. Je ziet nu dat die velden bij elkaar aan het komen zijn in 1 wearable. Apple laat dit zien met de nieuwere Apple watches waar bijvoorbeeld ECG-metingen in mogelijk zijn. Daar zit een CE-keuring op als medical device. Mijn verwachting is dat Google daar met de recente aankoop van Fitbit achteraangaat."
Kijkend naar de GGZ valt Bosscher op dat steeds meer partners leefstijl aan mentaal welzijn koppelen, zowel preventief als curatief.
Netwerktheorie en de Fit op weg poli
Dat leefstijl belangrijk is voor geestelijke gezondheid onderstreept Van Hees. "Dat zie je met hulp van de netwerktheorie. Daarbij verzamel je grote hoeveelheden data, verdeeld over schijven als genetische factoren, sociale omgeving en geestelijke gezondheid. Je kijkt vervolgens welke clusters - of 'HUBs' - gekoppeld zijn aan de factoren waar het wringt." Leefstijl, en dan met name slaap, blijkt een HUB te zijn voor alle vormen van gezondheid.
De netwerktheorie is dan ook het uitgangspunt van de Fit op weg poli, waar Van Hees kartrekker en manager behandelzaken van is. Het idee ontstond tijdens een pressure cooker bij de TU Delft. Van Hees deed daaraan mee in een periode da ze het "helemaal niet leuk had" op haar werk, door o.a. stress, bezuinigingen en een tekortschietende diagnostiek.
Leefstijl, en met name slaap, blijkt een factor van belang te zijn voor alle vormen van gezondheid
Die irritatie zette ze om in het Fit op weg concept, waar de nadruk ligt op leefstijl. Van Hees maakte maatschappelijk werk onderdeel van de poli: "zo doet iedereen gewoon het werk waarvoor ze opgeleid zijn." Daarnaast leerde ze in die tijd over de netwerktheorie: "vanuit netwerken kun je veel betere diagnostiek doen." Aan de hand van deze theorie kreeg de intake bij de Fit op weg poli veel meer aandacht, met slaap als belangrijkste factor.
Objectief monitoren met de Fitbit
Bij de eerste intake krijgen mensen op de poli een Fitbit, om beweging en slaap bij te houden. Van Hees: “Tussen het eerste en tweede intakegesprek zie je dat de klachten gewoon al verminderen. Ze zijn hun verhaal kwijt en gaan meteen al meer bewegen.”
Monitoring is zo niet alleen simpeler voor mensen, maar de Fitbit geeft ook een objectieve kijk op de situatie. “Iemand die denkt een slechte slaper te zijn, ziet bijvoorbeeld dat er toch nog zo’n 7 uur slaap gehaald wordt.”
Wat niet simpeler is geworden door het gebruik van wearables, is de digitale infrastructuur. "De workflow is een drama." Van de systemen die bij GGZ Delfland worden gebruikt, zoals ehealth van Minddistrict en de administratieve software, zijn er een aantal aan elkaar gekoppeld. Maar tussen vragenlijsten, data van wearables, procesomschrijvingen, eventuele medicatie en meer, wordt toch nog veel geknipt en geplakt.
'Wij kunnen Fitbit-data een integraal onderdeel van Minddistrict maken'
Dat is waar het team van WeFitter zich in specialiseert. “Wij halen er in ieder geval een schakeltje tussenuit: wij kunnen bijvoorbeeld Fitbit-data een integraal onderdeel van Minddistrict maken. Op basis van die data kan je weer een heleboel automatische workflows inrichten,” vertelt Bosscher.
Leefstijl en kwetsbare mensen
De inzet van wearables brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee voor opslag en bescherming van data. "Ik zou het verschrikkelijk vinden als er door die data een nog grotere tweedeling komt tussen kwetsbare mensen en mensen die dat niet zijn." Van Hees doelt op systemen waarin verzekeraars korting geven of zelfs boetes uitdelen op basis van leefstijlgegevens. "Kwetsbare mensen worden minder geschoold in leefstijl, ze krijgen het niet mee in hun opvoeding of op school. Die mensen hebben dan geen kans. Ik doe dit vooral om juist die mensen een kans te géven.'
Suzanne van Hees
Op weg naar interactieve ehealth
Van Hees stopt niet bij wat haar poli nu bereikt heeft, maar denkt aan wat er in de toekomst nog meer zou kunnen. “Stel dat je bijvoorbeeld een verhoogde hartslag, versnelde ademhaling en meer somatische signalen kan koppelen aan een mogelijke paniekaanval, dan kan je horloge je wijzen op het plan dat je met je behandelaar hebt opgesteld voor die situatie.” Dit soort interactieve ehealth zou ook kunnen helpen de ernst van een klacht in kaart te brengen. “Bijvoorbeeld bij dwanghandelingen wil je dat een device meet hoeveel je aan het dwangen bent. Hoeveel uur per dag ben je nou kwijt aan dwang?”
De mogelijkheid deze ideeën werkelijkheid te maken komt steeds dichterbij met de opties van de nieuwste generatie wearables, zoals het realtime uitlezen van data, zegt Bosscher. Als is nog wel geduld nodig voor alle techniek zover is. Beiden zijn in ieder geval enthousiast over de toekomst. Van Hees: “we gaan verder nadenken over wearables, vanuit het perspectief van zowel behandelaar als cliënt.” Daarnaast wordt een promotieonderzoek gestart dat zich richt op de netwerktheorie en de toepassing daarvan bij Fit op weg. En Fit op weg blijft zelf natuurlijk groeien, binnen GGZ Delfland, maar ook daarbuiten."
“Best wel veel te doen,” lacht Van Hees.
Meer weten?
Lees voor meer informatie over de Fit op weg poli ook het persbericht bij de lancering van de poli. Om te bespreken wat Minddistrict kan doen op het gebied van monitoring en wearables in jouw instelling kun je contact met ons opnemen