Slaapproblemen worden structureel onderschat, zo meldden verschillende media al jaren. Kwalijk, want slaapgebrek kan leiden tot ernstige gevolgen. Volgens hoogleraar Klinische Psychologie aan de VU Annemieke van Straten kunnen slaapproblemen goed worden behandeld via cognitieve gedragstherapie. Zij ontwikkelde en onderzocht de module i-Sleep.
In samenwerking met diverse experts ontwikkelde ze daarom de online cognitieve gedragstherapie I-sleep. De module is bewezen effectief in het verminderen van slaapklachten. Momenteel wordt bekeken of i-Sleep ook bruikbaar en effectief is in de POH GGZ.
‘Vaak zoeken ze geen hulp, omdat ze denken dat er niets aan te doen valt’
De afgelopen tijd besteedden verschillende media aandacht aan slapeloosheid onder Nederlanders. Zo schreef psychofysioloog Eus van Someren in de NRC dat slaapproblemen structureel onderschat worden.En dat terwijl slapeloosheid volgens Van Someren de grootste risicofactor is voor het ontstaan van depressies.
Slaapgebrek leidt tot depressies
Volgens Annemieke van Straten zijn het vaak allereerst de mensen met slaapproblemen zelf die dit probleem onderschatten. ‘Vaak zoeken ze ook geen hulp, omdat ze denken dat er niets aan te doen valt.’ Dat is kwalijk, want met name structurele slaapproblemen kunnen op de lange termijn ernstige gevolgen hebben. Zo kan een structureel slaapgebrek leiden tot een verminderde kwaliteit van leven en zelfs tot depressies, of lichamelijke ziekten.
Daar komt bij dat het niet bevorderlijk is voor de maatschappij als een groot aantal mensen aan slaapproblemen leidt. ‘Mensen werken minder efficiënt en verzuimen dagen van het werk’, verklaart van Straten. ‘Dat kost de maatschappij geld.’
Liever cognitieve therapie dan medicatie
Mensen met slaapproblemen die wél naar de huisarts gaan, krijgen volgens Van Straten meestal slaapmedicatie voorgeschreven. ‘Huisartsen zouden hier juist heel terughoudend in moeten zijn,’ zegt ze. ‘Medicatie is op de korte termijn effectief, maar kan vervelende bijwerkingen hebben. Het leidt vaak tot suffigheid en is verslavend, waardoor mensen een steeds hogere dosering nodig hebben.’
Volgens Van Straten is het veel beter om cognitieve gedragstherapie voor te schrijven. ‘Therapie heeft al die bijwerkingen niet en werkt bovendien beter op de lange termijn. Een doorverwijzing naar de psycholoog is in daarom de beste oplossing’, stelt Van Straten. ‘Maar dat wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering. De POH GGZ in de huisartsenpraktijk zou dit op kunnen pakken, maar zij hebben een zeer uiteenlopende achtergrond en ervaring, en weten hier ook niet altijd voldoende van.’
I-Sleep: online therapie voor slaapproblemen
Een online module om de therapie aan te bieden kan daarom een uitkomst zijn. Hierdoor kunnen patiënten toch therapie volgen. Bovendien biedt zo’n module POH’s GGZ een goede leidraad voor het behandelen van slaapproblemen. Van Straten ontwikkelde 3 jaar geleden zelf i-Sleep in samenwerking met andere experts.
I-Sleep is een online cognitieve gedragstherapie die wordt aangeboden via het platform van Minddistrict en waarbij patienten online ondersteuning krijgen. De cursus bevat psycho-educatie, slaaphygiëne, stimuluscontrole, slaaprestrictie, en cognitieve therapie gericht op het tegengaan van niet-helpende gedachten. Stuk voor stuk elementen die essentieel zijn bij cognitieve gedragstherapie voor slaapproblemen.
‘Het zou fantastisch zijn als meer mensen online therapie zou worden aangeboden, en minder medicatie'.
.jpg)
Positief resultaat in onderzoek i-Sleep
Van Straten heeft inmiddels aangetoond dat de cursus, die aangeboden wordt via het platform van Minddistrict, effectief is. ‘Mensen die de module volgen rapporteren minder slaapproblemen. Daarnaast rapporteerden zij minder somberheid, minder angst en een betere kwaliteit van leven. Bovendien waren mensen tevreden over de cursus en maakte bijna vijfenzeventig procent van de mensen die aan de cursus begon, die ook af.’
Dit onderzoek werd uitgevoerd onder mensen die geworven zijn in de algemene bevolking en met coaches die bij de universiteit werken. Momenteel loopt er een groot onderzoek waarbij gekeken wordt of i-Sleep ook in de reguliere zorg bruikbaar en effectief is. Patiënten die aankloppen bij de huisarts voor hulp worden verwezen naar de cursus waarbij de POH-GGZ ondersteuning biedt. ‘Het zou fantastisch zijn als meer mensen online therapie zou worden aangeboden, en minder medicatie.’
Meer weten over slaapproblemen?
Bekijk ook de volgende publicaties:
'Een begeleide internetcursus voor de behandeling van slaapproblemen' in Nederlands tijdschrift voor Evidence Based Practice (A. van Straten en E. Dozeman)
'Guided Internet-delivered cognitive behavioural treatment for insomnia: a randomized trial' in Psychological Medicine (A. van Straten, J. Emmelkamp, J. de Wit, J. Lancee, G. Andersson, E. J. W. van Someren and P. Cuijpers).
Zelf aan de slag?
Meer weten over de module I-sleep en of de mogelijkheden van het Minddistrict ehealthplatform? Neem contact met ons op.
i-Sleep is één van de gevalideerde modules die op ons platform beschikbaar zijn. Lees meer over validatie
Minddistrict ontwikkelde ook een animatie over slaapproblemen: